Τρομπέτα

 

Η τρομπέτα ( στα ιταλικά: trombetta = μικρή αντλία) είναι πνευστό μουσικό όργανο που ανήκει στην κατηγορία των χάλκινων πνευστών.
Αποτελείται από έναν αναδιπλωμένο κυλινδρικό σωλήνα με βαλβίδες ο οποίος καταλήγει από τη μια άκρη στο επιστόμιο και από την άλλη στην καμπάνα απ’ όπου βγαίνει ο τελικός ήχος.
Η τρομπέτα έχει ακόμη ένα εξάρτημα που μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει εάν θέλει να αλλάξει τον ήχο ή προκειμένου να μειώσει την έντασή της. Το εξάρτημα αυτό ονομάζεται σουρντίνα και εφαρμόζει στην καμπάνα του οργάνου, αλλάζοντας το τελικό αποτέλεσμα του ήχου.
Σε ό,τι αφορά την ιστορία της τρομπέτας, πρόγονός της είναι η σάλπιγγα. Η σάλπιγγα ήταν γνωστή από τα αρχαία κιόλας χρόνια και αποτελείτο αρχικά από το επιστόμιο και από έναν ευθύ σωλήνα που οδηγούσε σε μια μετρίου μήκους καμπάνα. Ο ευθύς σωλήνας, ωστόσο, περιόριζε κατά πολύ την έκταση του οργάνου.
Κατά το 17ο αιώνα ο σωλήνας έγινε κυλινδρικός κι έτσι έκανε την εμφάνισή της η -λεγόμενη- φυσική τρομπέτα, που τη συναντάμε συχνά σε ορχήστρες της εποχής και στην εκκλησιαστική και στρατιωτική μουσική.
Στις αρχές του 19ου αιώνα το όργανο απέκτησε έμβολα (στην αρχή δύο και στη συνέχεια τρία) και γύρω στο 1815 η τρομπέτα έγινε το όργανο που γνωρίζουμε στις μέρες μας: η χρωματική τρομπέτα (που έχει τη δυνατότητα να κινείται χρωματικά).
Η τρομπέτα έχει έντονα διαπεραστική και φωτεινή χροιά. Είναι το ισχυρότερο όργανο μιας ορχήστρας, σε ηχητική δυναμική, και το πιο ευκίνητο πνευστό. Μπορεί να εκτελέσει με εντυπωσιακά μεγάλη ταχύτητα πολλά και περίπλοκα περάσματα. Η μουσική της έκταση καλύπτει τρεις σχεδόν οκτάβες και τη συναντάμε κυρίως σε Bb (ΣΙ ύφεση) και (κάποιες φορές) σε C (ΝΤΟ). Στην εποχή μας, εκτός από όργανο συμφωνικής ορχήστρας, την απολαμβάνουμε ιδιαίτερα στην jazz μουσική αλλά και σε αρκετά ακόμη είδη, τόσο ως μέρος ενός συνόλου όσο και ως σολιστικό όργανο.
Συγκεκριμένα, στην κατηγορία της jazz, η τρομπέτα έχει αφήσει τη δική της ιστορία. O ήχος της είναι σήμα κατατεθέν του είδους. Σπουδαίοι τρομπετίστες (Maurice André, Wynton Marsalis και Håkan Hardenberger κ.α.) κινούνται με άνεση από την jazz στην κλασσική, ενώ ονόματα όπως ο John Coltrane, ο Charles Mingus, ο Herbie Hancock, αλλά και πολλοί άλλοι, άφησαν το στίγμα τους στην jazz.