Βιολί

Το βιολί ανήκει στα έγχορδα μουσικά όργανα που παίζονται με δοξάρι. Αποτελείται από το σώμα (σκάφος) , το ηχείο , το μπράτσο , τις χορδές , το κοχλία με τα κλειδιά , τη γλώσσα , τον χορδοστάτη και τον καβαλάρη. Το σκάφος του βιολιού αποτελείται από δύο κυρτές επιφάνειες. Το καπάκι ( ή αρμονική τράπεζα) που κατασκευάζεται από μαλακό ξύλο (συνήθως έλατο ή πεύκο) και τη ράχη που κατάσκευάζεται από σκληρό ξύλο (συνήθως σφενδάμη) . Το μπράτσο του , επίσης κατασκευασμένο από σκληρό ξύλο οδηγεί και καταλήγει στον λεγόμενο κοχλία όπου βρίσκονται τα κλειδιά . Στο μπράτσο από την επάνω πλευρά βρίσκεται η γλώσσα (συνήθως κατασκευασμένη από έβενο) και επάνω στο σώμα (επίσης από έβενο) τοποθετείται ο χορδοστάτης που στηρίζει τις χορδές σε οριζόντια διάταξη με το σώμα/σκάφος. Ο καβαλάρης , ο οποίος λειτουργεί και ως αντηχείο , βρίσκεται ανάμεσα από το χορδοστάτη και τη γλώσσα και μεταφέρει ταλαντώσεις των χορδών στο καπάκι που εν συνεχεία τις μεταφέρει στο σώμα του βιολιού παράγοντας έτσι ήχο. Στο εσωτερικό του οργάνου βρίσκεται ένα λεπτό ραβδί (η ψυχή) από πεύκο που μεταφέρει τις ταλαντώσεις των χορδών στη ράχη του βιολιού και διαμορφώνει το χαρακτηριστικό του ήχο. Το βιολί έχει τέσσερις χορδές ( ΣΟΛ , ΡΕ , ΛΑ , ΜΙ ) , η έκτασή του περιλαμβάνει σαράντα τέσσερις χρωματικούς φθόγγους και οι χορδές κουρδίζοναι σε διαστήματα πέμπτης καθαρής. Το δοξάρι του βιολιού είναι ένα τόξο αποτελούμενο απο μια ξύλινη ράβδο στην οποία βρίσκονται τεντωμένες σε οριζόντια διάταξη ως προς αυτή περί τις 150 με 300 τρίχες αλόγου οι οποίες ‘’περνιούνται’’ με ρετσίνι για να ‘’αγγίζουν’’ καλύτερα τις χορδές. Η έκταση του βιολιού είναι 4 οκτάβες και η δυναμική του είναι από molto pianissimo μέχρι και molto fortissimo. Στο βιολί είναι δυνατόν να ‘’ παιχτούν’’ διπλοί φθόγγοι ακόμα και τετραφωνικές μελωδίες. Σαν όργανο εξελίχθηκε κατά την Αναγέννηση και θεωρείται απόγονος του ρεμπέκ , της lira da braccio και του μεσσαιωνικού fiddle . Γενέτειρα του βιολιού θεωρείται η Ιταλία όπου υπήρξαν και οι πρώτοι κατασκευαστές του. Από τους πιο γνωστούς κατασκευαστές των οργάνων της οικογενείας του βιολιού θεωρείται ο Antonio Stradivari ,ή εκλατινισμένα Stradivarius, του οποίου οι κατασκευές παρήγαγαν αξεπέραστη ποιότητα ήχου. Η οικογένεια Stradivari κατά τον 17ο και 18ο αιώνα κατασκεύασε όργανα των οποίων η τελειότητα απόδοσης ήχου δεν μπορεί να εξηγηθεί απόλυτα μέχρι σήμερα. Πριν εμπνεύσει πολλούς και γνωστούς συνθέτες της κλασσικής περιόδου , θεωρείτω όργανο συνοδευτικό για χορούς και γλέντια του απλού κόσμου. Αργότερα πολλοί έγραψαν για αυτό , ανάμεσά τους Μότσαρτ , Μπετόβεν , Βιβάλντι και πολύ άλλοι , και το ενέταξαν σε ορχήστρες , δίνοντάς του το χαρακτηριστικό του ρόλο. Εκτός όμως από αυτή του την ταυτότητα , το βιολί κατέχει ισχύουσα θέση και στην παραδοσιακή μουσική πολλών χωρών , ανάμεσα σ’ αυτές και στην Ελλάδα , με μια ιστορία χρόνων , κάνοντάς το αναπόσπαστο κομμάτι των ακουσμάτων της. Εκτός όμως από το κλασσικό βιολί υπάρχει και το ηλεκτρικό . Το ηλεκτρικό βιολί έχει ένα μαγνήτη που μετατρέπει την ταλάντωση σε ηλεκτρικό σήμα για την παραγωγή του ήχου . Έχει ιδιαίτερα κομψή και πρωτότυπη όψη , δεν έχει συνήθως σκάφος , αλλά μόνο τα περιγράμματα αυτού , και υπάρχει ηλεκτρικό βιολί όπου είναι σχεδιασμένο μόνο απ’ τη μια πλευρά. Αυτό μας κάνει να βλέπουμε το μισό όργανο , και του δίνει μια ακόμη νότα πρωτοτυπίας. Με τα χρόνια και την εξέλιξη του βιολιού δημιουργήθηκαν και όργανα με πολλές άλλες ιδιαιτερότητες , όπως βιολιά από ξύλο κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο όπου είναι κυριολεκτικά ενωμένα το ένα με το άλλο και παίζοναται από τρεις βιολιστές ταυτόχρονα , κάτι που απαιτεί έντεχνο και επιδέξιο τρόπο διαχείρησης από τη μεριά βιολίστών , όπως και αυστηρό συγχρονισμό μεταξύ τους. Επίσης υπάρχουν βιολιά με σκάφος σκαλιστό σε διάφορα σχήματα και εκδοχές που θυμίζουν άλλα αντικείμενα ή άλλα όργανα. Τέλος από τα ηλέκτρικά βιολιά ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το βιολί που δεν έχει καθόλου σκάφος –σώμα και αποτελείται μόνο από το μπράτσο και τα υπόλοιπα υλικά κατασκευής.